Malulen emeklilik ile emekli olan engelliler sürekli olarak birbirine karıştırılmaktadır. Emekli olan engellilerin başka bir işte tekrar sigortalı bir şekilde çalışmaya başlaması, emekli aylığında kesintiye sebep olabilecek şeklinde düşünülebilir. Ancak iyi haber duymak isteyenlere iyi haber, nitekim engelli emekliler için durum sanıldığının aksinedir. Bu nedenle de hak kaybı yaşamadan çalışma hayatına devam edebilirler.
Özürlü emekliliği, malulen emeklilik sistemi ile tamamen farklı çalışan bir mekanizmadır. Dolayısıyla haklarında da bir farklılık söz konusudur. Engelli emekliliği ile malulen emeklilik sistemi birbirinden tamamen farklıdır. Buna göre;
- Özürlü raporu bulunan bir kişi, defterdarlık aracılığı ile edinmiş olduğu vergi indirim belgesini kullanarak işyeri açabilir. Emekli olan engelliler istekleri halinde tekrar çalışmaya başlayabilirler.
- Ancak bu ödenek üzerinden SGK’ ya destek primi oranında bir kesinti yapılır. Bunun haricinde herhangi bir kesinti olmaksızın emekli aylığı almaya devam edilir.
- Öte taraftan çalıştığınız kurumun özürlü ve engelli kadrosunda çalışıp çalışmama kararı tamamen çalışanın inisiyatifi ile doğrudan ilgilidir.
- Lehinize olan engelli çalışan statüsü sayesinde maaş üzerinden daha düşük gelir vergisi kesintisi uygulanır, bu durumda tamamen çalışanın lehine olan bir gelişmedir.
- Dolayısıyla emekli olan engelliler istekleri halinde özel sektör içerisinde tekrar sigortalı bir iş yerinde çalışabilirler(Not: Belirtildiği gibi, özürlü kadrosunda çalışıyor olmaları çalışanlar açısından gelir vergisinin düşük tutulması yönünden elverişli bir avantajdır.)
- Belirli bir sayının üzerinde işveren durumunda olan işletmeler, çalışanlarının %5 oranında kısmını, özürlü kadrosuna ayırmak zorundadır bu durumda kurumsal güvenceye sahip olan iş yerlerinde engelli istihdamını teşvik eden unsurlar arasında yer almaktadır.
Vergi İndiriminden Yararlanan Engelli Emekli Tekrar Çalışabilir mi?
Son dönemlerde özellikle emekli olan engelliler ve hak sahibi olan diğer kişiler tarafından merak edilen konuların başında, vergi indirimi ile emekli olan engelliler için tekrar çalışma söz konusu olabilir mi sorusudur. Buna göre örnek olay üzerinden verilen uzman cevabı ile konunun aydınlatılması ve soru işareti olan kişilerin bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır.
Örnek olaya göre; %55 vergi indiriminden yararlanarak emekli olan bir engelli vatandaş emeklilik işleminin gerçekleşmesinin ardından, emeklilik dilekçesini vermiş olduğu son iş yerinde tekrar çalışmasının mümkün olup olmadığını sormaktadır. Uzman cevabına göre ise kişinin emekli olmasının ardından emeklilik öncesi çalışmakta olduğu iş yerinde çalışmasına devam edebileceği teyit edilmiştir.
4a kapsamında emekli olan engelliler, SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) payını SGK’ ya bırakmak kaydıyla bir yandan çalışmaya devam ederken diğer yandan da emekli aylıklarını almayı sürdürebilmektedirler. Herhangi bir ayrım ya da ayrıcalık durumu söz konusu olamaz. Kanun ile korunan bu hak sayesinde çalışma yaşamına devam edebilen engelli vatandaşların ekonomik ve sosyal hakları da kamu gücüyle teminat altına alınabilmektedir.
Engelli Vatandaşlar Nasıl Emekli Olabilmektedir?
Her vatandaş gibi engelli vatandaşlarında çalışma ve sosyal güvenlik haklarından yararlanma imtiyazları bulunur. Buna göre, uygun koşulları tamamlayan engelli vatandaşların emekliliği hak edebilmeleri için gerekli görülen süre ve diğer şartlar şu şekildedir:
- Sigortalı olarak kanunda belirtilen sürenin tamamlanmış olması,
- Sigortalı olarak yine kanunda belirlenen asgari sürenin resmi olarak tamamlanmış olması,
- Vergi indirim belgesinin ilgili kurumdan alınarak resmi emeklilik hakkının elde edilmesi gereklidir.
Emekliliği belirlenen şartları taşıyan kişilere, hak olarak sunulur. Diğer vatandaşlara göre bir takım imtiyazlara sahip olan engelli vatandaşlar 15 yıl üzerinden gün ve prim sayısına kavuşmaları halinde resmi olarak emekliliğe hak kazanırlar. Sigorta prim dereceleri ve aylık ödeme ve göstergelere göre emekli maaşları da özel hesaplamalara göre tayin edilir.