Engelli vatandaşların iş gücüne dahlinin sağlanması önemli bir süreci meydana getirmektedir. Vücudun tamamı üzerinde yapılan tıbbi kontrol sonucu %40 ve üzerinde bir engel ya da eksiklik tespit edilen kimseler çalışma mevzuatı gereğince engelli olarak kabul edilir. Mevzuatın ilgili maddeleri gereğince de bu kişilerin çalışma hayatlarında esneklik ve kolaylık sağlanır.
Sağlanan esneklik ve kolaylıklar arasında engel oranına göre çalışanlara erken emeklilik fırsatının sunulması gelir. Engelli vatandaşlar için çalışma hayatı sonrasında emeklilik hakkının elde edilmesi oldukça önemlidir. Ancak emeklilik süreci bir takım ön koşulları da beraberinde getirir. Buna göre engelli vergi indirim belgesi edinilmesi emeklilik sürecindeki önemli adımlardan birini oluşturmaktadır.
Emeklilik hesabı ve vergilendirme mevzuatı farklı parametrelerin devreye girdiği hassas ve uzun bir süreci meydana getirir. Hak ihlallerinin yaşanmaması ve tüm vatandaşların ilgili mevzuat hükümlerinin koruyucu maddelerinden yararlanabilmeleri amacıyla engelli vergi indirim belgesi alınarak kanuni olarak tescilin tamamlanması gerekir. Tescil işleminin ardından kanuni tamamlama sonlanır ve ilgili haklardan yararlanma sürecine geçilir.
Engelli Vergi İndirim Belgesi Temini
Engeli olan ve olmayan çalışan arasında çeşitli dengesizliklerin minimum düzeye indirilmesi ve hakların korunması için engelli vergi indirim belgesi tahsis edilir. Bu belge gereğince engelli vatandaşlardan daha az oranda vergi tahsis edilmesi sağlanır. Bir diğer husus da vergi indiriminin yanında gerçek hak sahiplerinin düzenli bir şekilde tespiti sağlanarak, gerçek hak sahiplerine bir anlamda ulaşılmış olur. Vergi indirim belgesi edinme koşulları ve işlemler ise şu şekildedir:
- Tam teşekküllü ve SGK tarafından yetkilendirilmiş hastaneler aracılığıyla edinilen sağlık raporuna göre engel oranının tüm vücut fonksiyonları açısından %40 ve üzerinde çıkmış olması gereklidir,
- Edinilen ilgili engelli vergi indirim belgesi derhal, Gelir İdaresi Başkanlığı ilgili birimine sevk veya teslim edilir,
- Böylece vatandaşın geliri üzerinden yapılan vergi kesintisi, engel durumu dikkate alınarak yeniden düzenlenir ve diğer vatandaşlara göre daha az vergi kesilerek, engelli birey açısından maddi bir kazanç tahsis edilir.
Çalışma gücü oranına göre engel düzeyi kanunen belirli bir sınırlamaya uğramıştır. Bu sınırlama oranına göre emeklilik hak ediş süresi kısalırken diğer olumlu haklar da artış göstererek bireyin hizmetine sunulur. Buna göre bir bireyin ilgili mevzuat gereğince engelli sayılabilmesi için gerekli görülen asgari ve azami oranlar şu şekilde tespit edilmiştir.
- Çalışma gücü oranı en az % 80 ve yukarısında olan kimseler birinci dereceden engelli olarak kabul edilir,
- Çalışma gücü oranı yüz üzerinden en az %60 ve %79 olarak hesaplanmış olan kimseler de ikinci sınıf engelli sınıfında kabul edilir,
- Çalışma gücü oranı yüz üzerinden en az %40 ve %59 olarak hesaplanan bireyler açısından da üçüncü derece engelli tanımlaması yapılmaktadır.
Bu oranlara göre vergi indirim katsayısı artmakta ve dolayısıyla gelir üzerinden alınan vergi, engel oranına göre azalış gösterir.
Vergi İndirimi Kimler için Uygulanır?
Engelli vatandaşlar için merak konusu olan konuların başında da engelli vergi indirim belgesi ve özellikleri gelir. Buna göre vergi indirimi anlamına gelen belge ile engelli maaşları üzerinde vergi kesinti oranı azaltılır. Bir diğer soru da kimlerin vergi indirim belgesi almaya aday oldukları ile ilgilidir. Buna göre:
- Engelli ücretli olanlar,
- Bakmakla yükümlü olduğu kişiler arasında engelli bulunan ücretli kişiler,
- Engelli raporu olan serbest meslek mensupları,
- Bakmakla yükümlü olduğu kişiler arasında engelli bireyin yer aldığı serbest meslek mensupları,
- Basit usul gereğince vergi tahsil edilen engelli vatandaşlar,
Anılan tüm vatandaşlar vergi indirim belgesi almaya hak sahibidirler.