Engelli mi? Özürlü mü? Sizce?

Engelli ya da özürlü ikisi de farklı şeyleri ifade eder ancak toplumun geneline baktığımız zaman sanki aynı anlamı taşıyormuş gibi kullanılırlar. Şimdi isterseniz bu tanımlamalara bir göz atalım. Sakat kelimesi canlı vücudunda bir uzuv ya da organın olması hali yani fizyolojik anlamda bir durumu ifade ederken engelli ise günlük yaşam içerisinde hayatını tek başına idame ettiremeyecek sakatlığın mağduriyetini yaşayan insan olarak değerlendirilir. Bir başka anlatımla tanımlarsak sağlıklı bir insanın tek başına yapabildiği şeyleri yapamaması demektir. İşte buradan yola çıkarsak sakatlık hali toplumda bir takım engellemeler nedeniyle sorunsal hale getirilmiştir. İşte bu kavramdan yola çıkılarak engelli kavramı ortaya çıkmıştır.

Sosyal bilimler içerisinde konuya iki farklı bakış vardır bunların bir tanesi medikal model ikincisi ise sosyal model’dir.

Medikal Model

Medikal modelde sakat olan kişinin günlük yaşantısına değil direk olarak sakatlığa odaklanmaktadır. Yani medikal modelde önemli olan konu sorunun baştan ele alınması ve düzeltilmeye çalışılması önemli olandır.

Sosyal Model

Sosyal Modelde sakatlık durumun arka plana itilere çevre ve koşullar ön planda tutulur. Toplumlar bu durumda bireyleri engelli olarak tanımlarlar. Yani sosyal modelde sakatlık değil engellenme hali ortaya çıkarılmıştır.

Türkiye’de Engelliler

Türkiye’ de son dönemde engellilerle ilgili olarak pek çok düzenlemeler yapılmış ancak henüz yeterli derece de değildir. Burada hükümetlerin yapabilecekleri çok şeylerin olduğu gibi aynı zamanda toplumun daha fazla bilinçlendirilmesi de önemli bir konudur. Devletler kanun ve yönetmeliklerle bu durumu kontrol altında tutmaya çalışsalar da bilinçli toplumların oluşturulması önemlidir.

Bu anlamda Türkiye’ de kurulmuş olan Türkiye Sakatlar Derneği’nin amacı toplumu bilinçlendirmektir. Sakatların haklarından tutunda yönlendirilmesi noktasında önemli bir rolü vardır. Aşağıda sakatlar kanunu hakkındaki bazı düzenlemeler şu şekilde belirtilmiştir.

İş kanununda işletmelerde engelli çalıştırma zorunluluğu vardır.

Özürlülerin oy kullanması için gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

Binalarda ve eklentilerde alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri belirlenir.